Veilig Sport Klimaat

Robin Merts: "Wees jezelf en ben niet bang"

Gepubliceerd op 8 december 2022

Scheidsrechter Robin Merts over haar transitie naar vrouw.

Op vrijdag 9 december is het Paarse Vrijdag. Een mooie aanleiding voor Robin Merts om te vertellen over haar transitie naar vrouw en hoe de volleybalwereld daarop reageert en ermee omgaat. Omdat Robins leven zo verweven is met de volleybalsport was dat een belangrijke overweging bij het uitkomen voor haar genderidentiteit.

Robin is scheidsrechter 1e divisie en 2e divisie heren en zit momenteel in het medische traject voor de transitie naar vrouw. Zij gaat nu als vrouw door het leven. Vorig jaar deelde ze hierover een bericht in de Facebookgroep voor scheidsrechters; een belangrijke stap waar de Nevobo achterstond en waarbij de bond steun en acceptatie bood. Robin vertelt over haar ervaringen.

Kun je iets vertellen over je achtergrond?

“Ik ben 32 jaar en heb altijd in Krimpen aan de IJssel gewoond, in een gezin met een broer, twee zussen en beide ouders. Ik heb altijd een goed leven gehad, met normale ups en downs zoals in elk gezin. Toen ik negen of tien was begon ik met volleybal en dat ben ik blijven doen tot ik drie jaar geleden stopte om me te richten op het fluiten. Ook ben ik tot vorig jaar actief geweest als trainer/coach. Toen ik uit de kast was gekomen, besloot ik daar ook mee te stoppen omdat ik door het traject waar ik in ging te weinig aandacht zou kunnen geven aan het coachen.”

Hoe was het om uit de kast te komen, en dan in het bijzonder in een vrij kerkelijk dorp als Krimpen aan de IJssel?

“Je hebt misschien de YouTube-uitzending van BOOS gezien waarin werd ingegaan op de dominee die een brief stuurde aan de gemeente, waarin hij opriep om homoseksuelen te verbannen. De burgemeester maakte hierop duidelijk die mening niet te delen. Ook werd een regenboogzebrapad geopend. Dat heeft me wel gestimuleerd om mezelf te mogen zijn. Het geloof speelt een relatief belangrijke rol. Mijn ouders gaan allebei nog naar de kerk. Ik weet van vrienden uit het oosten van het land die een traject begonnen zonder steun van hun familie en vrienden, en die uiteindelijk daardoor zelfs hun leven beëindigden.”

Wat heeft je het laatste zetje gegeven om de transitie naar vrouw te maken?

“Mijn allereerste vriendin heeft het altijd al doorgehad. Zij heeft veel met me gepraat en dingen uit me getrokken. Maar veel later ging ik pas terug naar mijn gevoel om me als vrouw te willen vertonen. Zeker tien jaar wist ik het al en daarna heb ik nog vijf jaar lopen zoeken, denkend dat het een fase was die wel voorbij zou gaan. Corona was wat dat betreft voor mij heel gunstig. Daarvoor bracht ik zoveel tijd door op het volleybalveld dat ik nauwelijks tijd had om mezelf te zijn. Toen ik door Corona gedwongen thuis zat kon ik dat wel. En toen de maatregelen werden opgeheven kon ik het niet meer opbrengen om dat masker terug op te zetten.”

Hoe ging dat toen?

“Ik had vrienden die er al van wisten, waaronder mijn broer, die een van mijn beste vrienden is. Ik zit ook als chauffeur bij een band. De bandleden wisten het en hebben me altijd gesteund en laten weten dat ik mezelf kan zijn, zoals ik dat wel had verwacht in de punk-/rockwereld. Zij waren een soort van voorproefje. Als zij het accepteren is er hoop. Mijn ouders vond ik moeilijk, wetende dat ze katholiek zijn en met in mijn achterhoofd de verhalen over vriendinnen die ik heb verloren doordat ze door hun katholieke familie werden afgestoten. Het was mijn grootste zorg om daar te eindigen. Mijn ouders waren wel verrast toen ik het ze vertelde, maar lieten me weten dat ze me altijd zouden steunen. Dat hielp me te besluiten dat ik mezelf kon zijn. Nu kleed ik me als vrouw en sta ik op een wachtlijst voor het medische traject.”

Hoe was het voor je om je collega-scheidsrechters in te lichten over je transitie?

“Ik heb dat in eerste instantie nog wel voorzichtig gedaan. Het was halverwege het seizoen en ik wilde de Nevobo de tijd geven om de teams en verenigingen in te lichten. Dat is heel goed gegaan. Er is geen vereniging waar ik vervelend behandeld word. Mijn collega-scheidsrechters hebben vooral respect voor wat ik deed. Omdat volleybal zo’n belangrijk deel van mijn leven is, is dat wel heel belangrijk voor me geweest. Het bestuur van mijn vereniging en iedereen om me heen heeft me laten weten me te steunen en achter me te staan, ook als ik negatieve reacties zou krijgen. Ik heb gelukkig meegemaakt hoe het zou moeten zijn. De Nevobo heeft daarin echt stappen gemaakt, goed geluisterd naar de medische wereld. Ik ben dan ook trots op de bond, die iedereen accepteert en je wil steunen.”

Word je naar jouw idee anders behandeld sinds je als vrouw fluit?

“Ik word voor mijn gevoel niet anders behandeld, maar veel mensen hebben het ook niet eens door, vermoed ik. Ik draag meestal geen make-up. Wel borstprotheses, maar ik ben ook niet de slankste”, lacht Robin. “De meesten ken ik sowieso al jaren en die behandelen me niet anders. Een tijdje terug sprak iemand me eens aan met meneer, en maakte meteen daarop excuses en zei ‘sorry, mevrouw’. Ik sta daar wel nuchter in en ben dan echt niet op mijn tenen getrapt. Ga maar eens in hun schoenen staan, het is voor hun ook een proces. Ik geef gewoon aan wat ik prettig vind. Misschien is dat het voordeel van een stukje levenservaring. Op de meeste online forums waar ik op zit zijn mensen een stuk jonger. Daarvoor is het nog belangrijker om de juiste hulp te kunnen krijgen. Er zijn genoeg instanties, zoals PsyQ, Transzorg of andere online platformen. Ook de zelfmoordpreventielijn is er als je geen uitweg meer ziet. Het mooiste is natuurlijk als je dichtbij huis hulp kunt krijgen. Mijn beste maat heeft mij echt door de lockdown gesleept. Die vroeg regelmatig hoe het met me ging. En als hij dacht dat ik iets probeerde te verbloemen, vroeg hij door: hoe gaat het nu écht met je? Neem die extra stap als je denkt dat het niet goed gaat met iemand. Kijk ook naar iemands reactie.”

Waarom zijn initiatieven zoals Paarse Vrijdag zo belangrijk?

“Op dit moment is de sportwereld er erg mee bezig om te laten zien dat ze iedereen accepteert. Bij een sport als voetbal is het toch nog altijd moeilijk om uit de kast te komen. Er is nog steeds diversiteit in de wereld. Met zoiets als Paarse Vrijdag is het als Nevobo heel makkelijk om te laten zien: ‘wees jezelf en ben niet bang’. Dat is nodig omdat er nog steeds niet overal acceptatie is.”

Hoe inclusief vind jij de volleybalwereld?

“Ik ben van mening dat de volleybalwereld hierin heel hard gegroeid is. Vijf tot zeven jaar geleden weet ik niet of ik zo makkelijk geaccepteerd was. En sport kan juist zo helpen. Vroeger voelde ik me regelmatig een buitenbeentje. Ik was veel alleen, op de achtergrond, dook weg in muziek. Bij de senioren werd ik al meer bij de groep getrokken om gezellig mee te gaan stappen. Meiden waren er wel eens ongemakkelijk bij dat ik zo makkelijk met ze over alles wilde meepraten. Toen ik uit de kast kwam snapten ze het wel.”

Hoe belangrijk is het om jezelf te kunnen zijn?

“Dat is heel belangrijk. Of je het nu doet, of morgen, of over drie weken: werk ernaar toe. Kijk jezelf in de spiegel aan en vraag jezelf: ben ik nu gelukkig als mijn leven over zou zijn? Ben ik geweest wie ik wilde zijn? Mensen die hiermee worstelen mogen me altijd benaderen voor een goed gesprek.”

Waar droom je nog over voor de komende periode?

“Mijn doel is om als scheids naar de eredivisie te gaan. Daar hoop ik nog duidelijker te kunnen tonen ‘ik ben ik, jij bent jij, iedereen is welkom’. Ook internationaal hoop ik dat uit te kunnen dragen. Dat is mijn statement.”

Over Paarse Vrijdag

Vrijdag 9 december is het Paarse Vrijdag, een initiatief van de Gender & Sexuality Alliance (GSA). Ieder jaar kleuren op de tweede vrijdag van december de scholen in Nederland paars. GSA zet zich in voor seksuele- en genderdiversiteit als norm. Ook de Nevobo hecht veel waarde aan een inclusieve sport en ziet Paarse Vrijdag als een belangrijk moment om nog eens te benadrukken dat er voor iedereen, ongeacht genderidentiteit of seksuele voorkeur, plek is in de (volleybal)wereld.