Seksuele intimidatie

Gedragsregels  
De voor dit doel opgestelde gedragsregels vind je hier. Seksuele intimidatie kan voorkomen tussen volwassen sporters, maar ook tussen volwassenen en kinderen, bijvoorbeeld een coach die bij het geven van aanwijzingen aan een speler of speelster onnodig lichamelijk contact maakt, een bestuurder die dreigt een speler uit de selectie te gooien als deze niet ingaat op diens seksuele toenadering of een trainer die seksueel getinte berichtjes stuurt naar een speler of speelster.  

De taboesfeer wordt beetje bij beetje doorbroken, maar nog steeds is seksuele intimidatie in de sport niet altijd overal bespreekbaar. De vaak familiaire sfeer binnen de vereniging is meestal de oorzaak dat seksuele intimidatie te laat wordt herkend of dat het gevoel heerst "dat komt bij ons niet voor".  

Meldplicht 
Sinds 1 april 2019 is er een meldplicht opgenomen in het tuchtreglement seksuele intimidatie (artikel 3) bij het Instituut Sportrechtspraak (ISR). Dit betekent dat dit van toepassing is voor alle (64) sportbonden die voor seksuele intimidatie zaken bij het ISR zijn aangesloten, waaronder de Nevobo. Meldingen bij de aanklager van ISR, zoals beschreven in artikel 3, verlopen via de Vertrouwenscontactpersoon (VCP) van de bond. Bij de Nevobo is dat Janine Pleizier, bereikbaar via janine.pleizier@nevobo.nl of 06 4631 7335. Wil je liever anoniem iets melden? Anoniem een melding doen kan hier. 
 
De meldplicht houdt, kort gezegd, het volgende in: 
 
Zodra iemand uit het bestuur van een vereniging of bond vermoedens heeft van een situatie waarin sprake is/is geweest van seksuele intimidatie of seksueel misbruik, is hij of zij verplicht dit bij de bond te melden. Wanneer begeleiders iets weten, zijn zij verplicht dit te melden bij het clubbestuur. 
 
‘Gewone’ leden hebben een meldverantwoordelijkheid. Dat houdt in dat als er een vermoeden is van seksuele intimidatie of seksueel misbruik, er melding aan het bestuur moet worden gedaan, tenzij dit niet verwacht kan worden van iemand. 
 
De Nevobo onderstreept het belang van deze meldplicht. Graag wijzen wij op deze infographic waarin handvatten zijn opgenomen over het melden en hoe dat proces in zijn werk gaat. Het melden van een incident door de bestuurder ontslaat hen niet van correct afhandelen van het incident. De melding wordt in het landelijk Case Management Systeem van de sport opgeslagen.

Vertrouwenscontactpersoon clubs en Nevobo 
De Vertrouwenscontactpersoon (VCP) is binnen de sportclub of -bond het eerste aanspreekpunt voor iedereen die een vraag heeft over of te maken heeft met grensoverschrijdend gedrag en hier met iemand over wil praten. De VCP helpt melders graag op weg naar hulp, maar is er ook om preventief beleid op te zetten. Elke sportbond heeft een VCP, tot nu toe heeft bijna 40% van de sportclubs er ook één. Bij ons, de Nevobo, is Janine Pleizier de VCP, te bereiken via mail of bel 06  4631 7335. 

Verenigingen kunnen bovendien (kosteloos) een beroep doen op de expertpoule. Clubbestuurders worden gemiddeld 15 uur bijgestaan bij het opzetten en implementeren van preventief beleid grensoverschrijdend gedrag en bij het aanvragen en implementeren van de gratis VOG regeling. Het traject helpt je de kans op grensoverschrijdend gedrag te verkleinen en adequaat te handelen bij incidenten. 
Een expert inschakelen of wat vragen? Mail naar vog@nocnsf.nl

Nieuwsbrief VCP 
Klik hier om de laatst verschenen nieuwsbrief specifiek voor vertrouwenscontactpersonen (VCP’s) bij volleybalclubs te bekijken. Deze nieuwsbrief verschijnt 2x per jaar en wordt rechtstreeks verzonden naar de in Sportlink geregistreerde VCP’s. Via deze nieuwsbrief houdt de Nevobo vertrouwenscontactpersonen op de hoogte van relevant nieuws en ontwikkelingen. Zorg dus dat je VCP in Sportlink geregistreerd staat met deze functie! 

Beleid & toolkit seksuele intimidatie binnen de vereniging 
Omgaan met ongewenst gedrag is binnen sportverenigingen een actueel thema dat veelvuldig wordt besproken in de media. Wat is jouw rol als bestuurder om seksuele intimidatie en ander ongewenst gedrag binnen de vereniging te voorkomen? Hoe grijp je accuraat in wanneer er iets aan de hand is? Om bestuurders handvatten te geven is de Toolkit High 5! Op naar een veilige sportcultuur ontwikkeld. In deze toolkit vind je informatie over preventief beleid; wat kun je doen om te zorgen voor een omgeving waarin sporters zich veilig en geborgen voelen en met plezier kunnen sporten. 

De belangrijkste aanbevelingen: 

1. Stel binnen de club een Vertrouwenscontactpersoon aan 
De Vertrouwenscontactpersoon (VCP) is jullie eerste aanspreekpunt voor iedereen die te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag en daarover wil praten. De VCP kan aandacht vragen voor grensoverschrijdend gedrag en daarmee de bespreekbaarheid (en meldingsbereidheid) groter maken. NOC*NSF organiseert speciale trainingen om vertrouwenspersonen van de nodige bagage te voorzien. De Nevobo verzorgt jaarlijks een intervisiebijeenkomst voor club VCP's en verstuurt 2x per jaar een nieuwsbrief naar de in Sportlink geregistreerde VCP’s. Zorg dus dat je VCP in Sportlink geregistreerd staat! 

2. Verplichte VOG voor alle personen die werken met jeugd en/of kwetsbare groepen 
Op deze pagina lees je meer over de Verklaring Omtrent Gedrag. De VOG kan gratis worden aangevraagd via gratisvog.nl, als aan de voorwaarden wordt voldaan. Klik hier voor meer informatie. 

3. Referenties checken 
Het is raadzaam om nieuwe trainers/coaches/kaderleden te screenen. Plegers van seksuele intimidatie herken je niet aan hun uiterlijk. Vaak zijn het heel voorkomende en aardige mensen die zich binnen korte tijd onmisbaar weten te maken. Het is bekend dat plegers van seksuele intimidatie situaties opzoeken waarin makkelijk contact gelegd kan worden met minderjarigen. Daarbij maken ze gebruik van de welwillendheid en het vertrouwen binnen een sportvereniging. Denk bij screenen aan: 
 
. Kennismakingsgesprek 
. Referenties checken bij vorige verenigingen 
. Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) verplicht stellen 
. Gedragsregels ondertekenen 
. Bevragen registratiesysteem seksuele intimidatie 
 
4. Hanteer het vier-ogen-principe 
Zorg dat je binnen je club afspraken maakt dat er nooit een volwassene (niet zijnde ouder/verzorger) alleen met een jeugdspeler in een afgesloten ruimte is zoals een kleedkamer of EHBO hok; er moet altijd iemand kunnen meekijken of meeluisteren. Dit geldt ook voor het vervoer van en naar wedstrijden of toernooien. 

Hoor en wederhoor 
Het kan zijn dat de vertrouwenscontactpersoon (VCP) van jouw vereniging de melder of een beschuldigde moet spreken over een melding, dat noemen we hoor- en wederhoor. Er kan onrust ontstaan door geruchten en het is aan de VCP om dit in goede banen te leiden en verstandig met communicatie om te gaan. Bespreek het incident met de VCP van de Nevobo of met het Centrum Veilige Sport om zo de juiste stappen te ondernemen.  

Centrum Veilige Sport NOC*NSF
Voor alle sporters en hun omgeving heeft NOC*NSF in samenspraak met de sportbonden het Centrum Veilige Sport opgezet. In een vertrouwelijk gesprek met een vertrouwenspersoon bespreek je wat je dwars zit en welke stappen je zou kunnen zetten om het aan te pakken. Je houdt zelf altijd de regie op wat er met je verhaal gedaan wordt. Dus zit je ergens mee? Dan kun je het Centrum Veilige Sport benaderen: 

• Telefoon: 0900 202 55 90 (gratis) of vanuit buitenland +31900 202 55 90 – maandag t/m vrijdag 08.30 – 17:30 uur
• E-mail: centrumveiligesport@nocnsf.nl
• Anoniem een melding doen kan hier  
• Anoniem chatten kan hier 

Meer informatie & downloads

- Op de website van het Centrum Veilige Sport is aanvullende informatie beschikbaar    
- Informatie over Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)
- Informatie en aanmelding scholing‘herkennen en voorkomen van seksuele intimidatie’
- Voorbeeld Beleidsplan 'Sociaal en veilige sportomgeving CITO
- Voorbeeld gedragsregels VV Utrecht

Tip: Scholingsaanbod via NOC*NSF
Naast de scholing voor vertrouwenscontactpersonen organiseert de Academie voor sportkader van NOC*NSF nog een aantal andere relevante scholingen als het gaat om het voorkomen / omgaan met grensoverschrijdend gedrag:

Cursus: ‘Herkennen en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag’
De cursus Herkennen en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag is gericht op trainers en coaches. Zij zien en signaleren veel van de sporter, maar herkennen ze ook als er iets misgaat? Waar gaat het over bij grensoverschrijdend gedrag en wat kun jij als begeleider hieraan doen?

Voor meer informatie over de cursus ‘Herkennen en voorkomen seksuele intimidatie’, klik hier.

Awareness sessies voor bestuurders
Als bestuur is het niet altijd even eenvoudig om alles in de gaten te houden binnen de vereniging. Wat doet een incident met je leden? Wat gebeurt er met het bestuur? Tijdens een korte sessie nemen we je mee in de beleving van een bestuurder, een lid en een slachtoffer.

Een bestuurderssessie plannen kan via de Academie voor Spotkader of stuur een e-mail naar opleidingen@nocnsf.nl.

Online scholing: ‘Een beetje opvoeder’
Speciaal voor trainers en coaches die zich willen verdiepen in pedagogische vaardigheden en jonge jeugd is er de scholing ‘Een beetje opvoeder’. Deze online scholing bestaat uit drie blokken met onderwerpen die bij elkaar horen:

- De basis van training/coaching
- De vier inzichten
- Sporten en emoties

Daarnaast vind je in de online omgeving een uitleg over de scholing, de mogelijkheid om een zelfscan te doen en een eindtoets te maken. Niets in deze scholing is verplicht, maar er is wel een geadviseerde route. Klik hier voor meer informatie.